छत्तीसगड, महाराष्ट्र आणि तेलंगणा या तीन राज्यांच्या सीमांवर, देशाच्या नक्षल इतिहासातील सर्वात मोठं ऑपरेशन सध्या सुरू आहे. छत्तीसगडच्या बिजापूर जिल्ह्यातील करेगुट्टा डोंगराळ जंगलात, सीआरपीएफ, छत्तीसगड पोलीस, तेलंगणा ग्रे हाऊंड्स आणि अन्य विशेष दलांच्या 7,000 पेक्षा जास्त जवानांनी 500 हून अधिक नक्षलवाद्यांना सहा दिवसांपासून घेरलं आहे. या ऑपरेशनमध्ये नक्षल चळवळीचे कुख्यात कमांडर माडवी हिडमा, बटालियन 1 चा प्रमुख देवा बरसे सुक्का आणि पुरवठा साखळीचा प्रमुख दामोदर हेही अडकले आहेत.
कठीण भौगोलिक परिस्थिती, घनदाट जंगल, डोंगराळ भाग, उच्च तापमान आणि नक्षलवाद्यांनी पेरलेले स्फोटके-या सर्व आव्हानांचा सामना करत सुरक्षा दलांनी ऑपरेशनला निर्णायक वळण दिलं आहे. हेलिकॉप्टर, ड्रोन, अत्याधुनिक शस्त्रास्त्र, आणि तांत्रिक मदतीच्या जोरावर, सुरक्षा दल नक्षलवाद्यांच्या मुख्य तळावर घाव घालत आहेत. या ऑपरेशनमुळे नक्षल चळवळीच्या मुळावर घाव घालण्याची मोठी संधी निर्माण झाली आहे. जर हिडमा, देवा यांना पकडण्यात किंवा नामोहरम करण्यात यश मिळालं, तर हा देशातील नक्षलवादावरील सर्वात मोठा आघात ठरेल.
ऑपरेशनची पार्श्वभूमी
छत्तीसगड, महाराष्ट्र आणि तेलंगणा या तीन राज्यांच्या सीमांवर वसलेल्या करेगुट्टा डोंगराळ जंगलात गेल्या काही दिवसांत देशाच्या इतिहासातील सर्वात मोठं नक्षलविरोधी ऑपरेशन सुरू आहे. नक्षल चळवळीच्या मुळावर घाव घालण्यासाठी सुरक्षा दलांनी एकत्र येऊन हा व्यापक आणि निर्णायक मोर्चा उभारला आहे.
कोण सहभागी आहेत?
या ऑपरेशनमध्ये छत्तीसगड पोलीस, सीआरपीएफ (CRPF), तेलंगणा ग्रे हाऊंड्स, महाराष्ट्र पोलीस आणि इतर विशेष दलांचे मिळून 7,000 पेक्षा जास्त जवान सहभागी झाले आहेत. त्यांनी मिळून करेगुट्टा परिसरातील 500 हून अधिक नक्षलवाद्यांना घेराव घातला आहे.
कोण आहेत लक्ष्यावर?
या ऑपरेशनचे मुख्य लक्ष्य म्हणजे नक्षल चळवळीचे कुख्यात कमांडर माडवी हिडमा, बटालियन 1 चा प्रमुख देवा बरसे सुक्का, आणि पुरवठा साखळीचा प्रमुख दामोदर. हे तिघे नक्षल चळवळीचे मेंदू मानले जातात आणि त्यांच्या पकडीतून नक्षलवाद्यांचे संपूर्ण जाळे उध्वस्त होऊ शकते.
ऑपरेशनची रणनीती
भौगोलिक आव्हाने: करेगुट्टा हे क्षेत्र घनदाट जंगल, डोंगराळ भाग आणि अरुंद दऱ्यांनी व्यापलेले आहे. या भागात नक्षलवादी अनेक वर्षांपासून लपून बसले आहेत.
तांत्रिक मदत: ऑपरेशनमध्ये हेलिकॉप्टर, ड्रोन, अत्याधुनिक शस्त्रास्त्र, नाईट व्हिजन डिव्हाईसेस आणि सॅटेलाइट कम्युनिकेशनचा वापर करण्यात येत आहे.
मानवी गुप्तचर: स्थानिक आदिवासी, surrendered नक्षलवादी आणि गुप्तचर यंत्रणांनी मिळवलेली माहिती या ऑपरेशनला निर्णायक ठरत आहे.
थरारक क्षण
सुरक्षा दलांनी जंगलात प्रवेश करताच नक्षलवाद्यांनी स्फोटके पेरली होती. त्यामुळे जवानांना सतत स्फोटांचा धोका आहे. तरीही, जवानांनी हळूहळू पुढे सरकत नक्षलवाद्यांचा ताफा वेढला आहे. आता नक्षलवादी जंगलाच्या मध्यभागी अडकले असून, त्यांच्यासाठी बाहेर पडण्याचा मार्ग जवळजवळ बंद झाला आहे.
संभाव्य परिणाम
या ऑपरेशनमध्ये हिडमा, देवा, दामोदर यांना पकडण्यात किंवा ठार करण्यात यश मिळाल्यास, नक्षल चळवळीला मोठा धक्का बसेल. या तिघांच्या नेतृत्वाखाली अनेक मोठ्या नक्षल कारवाया घडल्या आहेत. त्यामुळे, या ऑपरेशनचा यशस्वी शेवट म्हणजे देशातील नक्षलवादाविरोधातील लढाईतील ऐतिहासिक टप्पा ठरेल.
