चंद्रपूर जिल्ह्यातील सिंदेवाही तालुक्यात शनिवारी सकाळी घडलेल्या एका धक्कादायक घटनेने परिसरात हळहळ व्यक्त केली जात आहे. जंगलात गेलेल्या एका व्यक्तीवर वाघाने अचानक हल्ला करून त्याचा जीव घेतला. मृत व्यक्तीचे नाव विलास तुळशीराम मड़ावी (वय ५२) असून, ते डोंगरगाव (सा.) गावातील रहिवासी होते.
विलास मड़ावी हे सकाळच्या वेळी नेहमीप्रमाणे जंगलात गेले होते. सिंदेवाही तालुक्यातील डोंगरगाव परिसरात त्यांचा निवास होता. डोंगरगाव हे गाव सिंदेवाही वनपरिक्षेत्रातील उपक्षेत्राच्या अंतर्गत येते, ज्यामध्ये नियतक्षेत्र क्रमांक २५२ आहे. या क्षेत्रात वन्यजीवांची सघन उपस्थिती असल्याने येथील रहिवाशांनी जंगलात जाताना सतर्क राहण्याचा सल्ला नेहमी दिला जातो. परंतु या भागात वाघाच्या हल्ल्याचे प्रमाण अलीकडे वाढल्याने स्थानिकांमध्ये भीतीचे वातावरण आहे.
सकाळी जंगलात चाऱ्याच्या शोधात गेलेल्या विलास मड़ावी यांच्यावर वाघाने अचानक हल्ला केला. स्थानिक सूत्रांच्या माहितीनुसार, मड़ावी जंगलात असताना वाघाने त्यांच्यावर पाठीमागून हल्ला केला. हल्ला इतका वेगवान होता की मड़ावी यांनी बचावासाठी काहीही करू शकले नाहीत. वाघाच्या ताकदवान पंज्यांनी त्यांना खाली पाडले आणि काही वेळातच वाघाने त्यांना ठार केले.
अर्जुनी मोरगाव विधानसभा मतदारसंघात तिकीटावरील पेच कायम: निवडणुकीतील सस्पेन्स वाढतोय
वन विभागाची त्वरित कारवाई
या हृदयद्रावक घटनेची माहिती सिंदेवाही वन विभागाला मिळताच वन अधिकारी त्वरित घटनास्थळी दाखल झाले. वन विभागाचे क्षेत्र सहायक नितीन गडपायले यांनी सांगितले की, या घटनेनंतर पंचनामा करून मृतदेह शवविच्छेदनासाठी सिंदेवाही ग्रामीण रुग्णालयात पाठवण्यात आला आहे. मृत्यूनंतर झालेल्या नुकसानाची भरपाई आणि कुटुंबीयांना तात्काळ मदत देण्यासाठी वन विभागाने तातडीने २५,००० रुपयांची आर्थिक मदत मृताच्या पत्नीला दिली आहे.
वन्यजीव आणि मानवी संघर्षाचा प्रश्न
चंद्रपूर जिल्ह्यात वन्यजीव आणि मानव यांच्यातील संघर्ष दिवसेंदिवस वाढत चालला आहे. या भागात वाघांची उपस्थिती नेहमीच राहिली आहे, परंतु अलीकडच्या काळात वन्यजीवांच्या हल्ल्यांमध्ये वाढ झाली आहे. स्थानिक शेतकरी आणि गावकरी जंगलाच्या काठावर राहत असल्याने त्यांना आपले जीवन धोक्यात ठेवून रोजच्या कामासाठी जंगलात जावे लागते. जंगलाच्या हद्दीशी राहणाऱ्या लोकांना सतत वाघ, बिबट्या आणि इतर वन्यजीवांचा सामना करावा लागतो.
वाघाच्या हल्ल्यांमुळे स्थानिकांमध्ये भीतीचे वातावरण आहे. एकीकडे, वाघांच्या संरक्षणासाठी कठोर कायदे आहेत, तर दुसरीकडे, मानव आणि वन्यजीवांच्या संघर्षामुळे मानवी जीवितास धोका निर्माण होत आहे. वन विभागाला या संघर्षाचे संतुलन राखणे मोठे आव्हान आहे. वाघ हा संरक्षित प्राणी असून त्याच्या हल्ल्यानंतर वाघाला पकडणे किंवा मारणे ही तितकीच गुंतागुंतीची प्रक्रिया आहे. वन्यजीव तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, वाघांच्या नैसर्गिक अधिवासात मानवी हस्तक्षेप वाढल्यामुळे अशा घटनांचा धोका वाढतो.
तात्पुरती मदत, पण कायमस्वरूपी उपायांची गरज
वन विभागाने तातडीने २५ हजार रुपयांची आर्थिक मदत मृताच्या कुटुंबीयांना दिली असली, तरी ही मदत तात्पुरती आहे. अशा प्रकारच्या घटनांवर कायमस्वरूपी उपाय करण्याची गरज आहे. वन विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी या भागातील लोकांना जंगलात जाण्यापूर्वी खबरदारी घेण्याचे आवाहन केले आहे. विशेषतः पहाटे आणि संध्याकाळच्या वेळी, जेव्हा वाघ आणि इतर वन्यजीवांची हालचाल जास्त असते, त्या वेळी जंगलात जाणे टाळावे, असे सल्ले दिले जात आहेत.
याशिवाय, अशा घटनांची पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी वन विभागाने वाघांच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी वन्यजीव सर्वेक्षण आणि निरीक्षणाच्या कामात गती आणली आहे. काही भागांमध्ये सीसीटीव्ही कॅमेरे लावणे आणि ट्रॅकिंग यंत्रणा विकसित करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. स्थानिक लोकांना वन्यजीवांपासून कसा बचाव करावा याबद्दलचे प्रशिक्षणही दिले जात आहे.
स्थानिकांचे आव्हान
या घटनेनंतर डोंगरगाव आणि परिसरातील लोकांमध्ये संताप आणि भीतीचे वातावरण आहे. त्यांना वाघाच्या सतत वाढणाऱ्या हल्ल्यांमुळे रोजच्या जीवनात अडचणी येत आहेत. वन विभागाने या समस्येवर त्वरित आणि ठोस उपाययोजना कराव्यात, अशी मागणी स्थानिक नागरिकांनी केली आहे.
वन्यजीव संरक्षण आणि मानव जीवनाच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न आता गंभीर झाला आहे. या घटनेने पुन्हा एकदा वन्यजीव आणि मानवी संघर्षाचा मुद्दा ऐरणीवर आणला आहे.
